Λιγότερα ορυκτά καύσιμα, περισσότερη φύση

Πάνω από 100 εκατ. άνθρωποι είδαν τις ζωές τους να ανατρέπονται από αυτές τις πυρκαγιές ενώ παράλληλα κινδύνευσαν κατοικίες και υποδομές αξίας 215 δισ. δολαρίων

Όλο και συχνότερα οι οθόνες των τηλεοράσεων, των ταμπλετών και των smartphones μας κατακλύζονται από εικόνες τεράστιων, καταστροφικών πυρκαγιών από τον Αμαζόνιο ως την Ισπανία και από την Αυστραλία ως τις ΗΠΑ. Μόνο πέρυσι μια έκταση διαστάσεων μεγαλύτερων από την Ινδία, περίπου 3,7 εκατ. τ.χλμ., κάηκε. Πάνω από 100 εκατ. άνθρωποι είδαν τις ζωές τους να ανατρέπονται από αυτές τις πυρκαγιές, ενώ παράλληλα κινδύνευσαν κατοικίες και υποδομές αξίας 215 δισ. δολαρίων. Ευθύνεται η κλιματική κρίση; Αναμφίβολα.

Αυτή την απάντηση δίνει τεκμηριωμένα ο Απολογισμός Δασικών Πυρκαγιών 2024-2025, που με τη συμβολή 60 κορυφαίων ερευνητικών ιδρυμάτων από όλο τον κόσμο παρουσιάζει νέα στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία όσο οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου αυξάνονται τόσο περισσότεροι καύσωνες και ξηρασίες θα καθιστούν συχνότερες και εντονότερες τις πυρκαγιές παγκοσμίως. Συγκεκριμένα, η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή αύξησε την έκταση που καταστράφηκε από δασικές πυρκαγιές ως και 30 φορές σε ορισμένες περιοχές του κόσμου. «Οι πυρκαγιές εξέπεμψαν πάνω από 8 δισ. τόνους διοξείδιο του άνθρακα την περίοδο 2024-2025, περίπου 10% πάνω από τον μέσο όρο από το 2003», όπως σημειώνεται, ενώ «οι επιπλέον εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ξεπέρασαν τις συνολικές εκπομπές από ορυκτά καύσιμα σε περισσότερες από 200 χώρες μέσα σε μία χρονιά». Η έκθεση παρουσιάζει «αδιαμφισβήτητα στοιχεία για το ότι απαιτείται επείγουσα δράση για το κλίμα, προκειμένου να αποφευχθούν οι χειρότερες συνέπειες των ακραίων δασικών πυρκαγιών για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές», παρατηρεί στον πρόλογο ο δρ Ντάγκλας Κέλεϊ, ένας από τους επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που συνέταξε την έκθεση και ο οποίος εξειδικεύεται στη μοντελοποίηση της επιφάνειας της Γης στο Κέντρο Οικολογίας και Υδρολογίας της Βρετανίας. «Η μελέτη μας αξιοποίησε δορυφορικές παρατηρήσεις και προηγμένα μοντέλα για να εντοπίσει και να διερευνήσει τα αίτια των δασικών πυρκαγιών κατά το περασμένο έτος» σημειώνει ένας από τους ερευνητές επιστήμονες, ο Χάμις Κλαρκ.

Κατά τόπους εμπειρογνώμονες παρείχαν πληροφορίες για τις περιοχές τους έτσι ώστε να καταγραφούν γεγονότα και επιπτώσεις που δεν εντοπίστηκαν από τους δορυφόρους. «Η ερευνητική ομάδα εξέτασε τον ρόλο που διαδραματίζουν η κλιματική αλλαγή και οι μεταβολές στη χρήση γης και εντόπισε μια σαφή αλληλεξάρτηση μεταξύ του κλίματος και των ακραίων φαινομένων» εξήγησε ο Κλαρκ. Ενδεικτικά, στη Νότια Αμερική οι πυρκαγιές στην περιοχή Παντανάλ-Τσικιτάνο, που εκτείνεται στα σύνορα Βραζιλίας, Βολιβίας και Παραγουάης, ήταν 35 φορές μεγαλύτερες εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Πυρκαγιές-ρεκόρ σάρωσαν τμήματα του Αμαζονίου και του Κονγκό, απελευθερώνοντας δισεκατομμύρια τόνους διοξείδιο του άνθρακα. «Η ανάλυσή μας έδειξε ότι οι φονικές πυρκαγιές στο Λος Άντζελες τον Ιανουάριο ήταν δύο φορές πιο πιθανό να συμβούν και έκαψαν έκταση 25 φορές μεγαλύτερη απ’ ό,τι θα συνέβαινε σε έναν κόσμο χωρίς την υπερθέρμανση του πλανήτη» παρατηρεί ο Κλαρκ. Και εξηγεί: «Οι ασυνήθιστα υγρές καιρικές συνθήκες των προηγούμενων 30 μηνών στην περιοχή συνέβαλαν στην έντονη ανάπτυξη της βλάστησης, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για πυρκαγιές κατά τη διάρκεια ενός ασυνήθιστα θερμού και ξηρού Ιανουαρίου». Μια εξέλιξη που συνδέεται με τη διαπίστωση ότι η άνοδος της θερμοκρασίας δεν συνεπάγεται μόνο πιο επικίνδυνες συνθήκες με αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιών, αλλά επηρεάζει και τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται και ξηραίνεται η βλάστηση, δημιουργώντας καύσιμη ύλη που ευνοεί την εξάπλωση της φωτιάς.

Η έκθεση ήλθε πάνω στην ώρα. Από τις 10 ως τις 21 Νοεμβρίου θα διεξαχθεί στη Βραζιλία, στην Μπελέμ συγκεκριμένα, στην καρδιά του Αμαζονίου, η 30ή Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα. Το μήνυμα που στέλνει είναι καθαρό: «Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης απαιτεί άμεσες και αποφασιστικές κινήσεις: λιγότερα ορυκτά καύσιμα, περισσότερη φύση, λιγότερη καταστροφή γης».