Ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με πρωτοβουλία της Ρ. Δούρου με αφορμή την εξαγγελία του Πρωθυπουργού περί Διεθνούς Διάσκεψης παράκτιων κρατών της Μεσογείου
“Παραμένει δεσμευμένη η κυβέρνηση στην πάγια θέση της Ελλάδας για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης αποκλειστικά και μόνο για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ με συγκεκριμένες κόκκινες γραμμές, γεγονός που αποκλείει την διαδικασία της διαιτησίας και την επίκληση της ρήτρας ευθυδικίας, όπως επιδιώκει η Τουρκία;” Το βασικό αυτό ερώτημα βρίσκεται στο επίκεντρο της Κοινοβουλευτικής Ερώτησης που απηύθυναν προς τον Υπουργό Εξωτερικών, βουλεύτριες και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ, με πρωτοβουλία της Ρένας Δούρου, ύστερα από την ανακοίνωση του Πρωθυπουργού στην Ολομέλεια της Βουλής στις 16/10 περί σύγκλησης Διεθνούς Διάσκεψης παράκτιων κρατών της Μεσογείου.
Οι βουλεύτριες και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ θυμίζουν ότι δεν πρόκειται για νέα πρωτοβουλία : ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ, Σ. Φάμελλος έχει καταθέσει σχετική πρόταση τον Δεκέμβριο του 2024, το θέμα έχουν ανακινήσει τόσο ο Ζοζέπ Μπορέλ (όταν ήταν Ύπατος Αρμοστής Εξωτερικής πολιτικής στην ΕΕ) όσο και ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν ενώ ο πρώην Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, σε άρθρο του, παρατηρεί ότι “η πρωτοβουλία ανήκει στην αμερικανική κυβέρνηση”. Στο πλαίσιο αυτό, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ ρωτούν αν η ανακοίνωση του Πρωθυπουργού “είναι προϊόν, μεταξύ άλλων, των συζητήσεων στις μυστικές συναντήσεις στη Γενεύη μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας”. Επιπλέον ζητούν από την κυβέρνηση να ενημερώσει σχετικά με την προεργασία για τη σύγκληση της Διάσκεψης, με το αν θέτει ως προϋπόθεση συμμετοχής στη Διάσκεψη την αποδοχή από όλους τους συμμετέχοντες του διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας του ΟΗΕ. Αν διασφαλίζει ότι σε αυτή θα μετέχει μόνον η Κυπριακή Δημοκρατία, και όχι, το νομικά ανυπόστατο τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος και ότι, εντέλει, δεν θα οδηγηθεί η χώρα σε συνδιαχείριση του Αιγαίου.
Αναλυτικά η Ερώτηση
Προς τον Υπουργό Εξωτερικών
Θέμα : «Με αφορμή τη Διεθνή Διάσκεψη Παρακτίων κρατών Μεσογείου που ανακοίνωσε ο κ. Πρωθυπουργός, πως διασφαλίζει η κυβέρνηση την πάγια ελληνική θέση περί μίας και μόνης διαφοράς με την Τουρκία, αυτήν της οριοθέτησης Υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας του ΟΗΕ και προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης;»
Την πρόθεση της κυβέρνησης “το επόμενο διάστημα να καλέσουμε όλα τα παράκτια κράτη σε μια κοινή συνάντηση, σε ένα φόρουμ, όπου θα μπορούμε να εξετάσουμε από κοινού όλα όσα μας απασχολούν” ανακοίνωσε ο κ. Πρωθυπουργός, στις 16 Οκτωβρίου, κατά την ενημέρωση της Ολομέλειας της Βουλής για ζητήματα Εξωτερικής πολιτικής, αναφερόμενος στην Ανατολική Μεσόγειο, “όπου οι προκλήσεις στην τρέχουσα συγκυρία είναι πολλές”, “από τις θαλάσσιες ζώνες μέχρι το μεταναστευτικό, την περιβαλλοντική επιβάρυνση μέχρι την παράνομη αλιεία”. Ο ίδιος επισήμανε ότι “η Ελλάδα επιδιώκει τη συνεννόηση με όλους τους γείτονες -το επαναλαμβάνω, με όλους τους γείτονές μας-, έχοντας πυξίδα τη νομιμότητα και ιδίως το Δίκαιο της Θάλασσας. “Η Ελλάδα δεν έχει να φοβηθεί απολύτως τίποτα από το να καθίσει στο τραπέζι με οποιονδήποτε, να υπερασπιστεί τις θέσεις της, πάντα με σημείο αναφοράς το Δίκαιο της Θάλασσας”, πρόσθεσε. Σύμφωνα δε με πηγές του Υπουργείου Εξωτερικών που αναφέρονται στον Τύπο (https://www.efsyn.gr/politiki/exoteriki-politiki/488106_poy-odigei-i-diaskepsi-gia-tin-anat-mesogeio) η πρόταση του Πρωθυπουργού “περιλαμβάνει πέντε χώρες και ισάριθμες θεματικές. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Τουρκία και τη Λιβύη και ως θεματικές το μεταναστευτικό, την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, τη συνδεσιμότητα, τις οριοθετήσεις θαλάσσιων ζωνών και την πολιτική προστασία”. Σύμφωνα με το δημοσίευμα “το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών θα αναλάβει να διερευνήσει τη δυνατότητα και τις προοπτικές ενός τέτοιου σχήματος και σε ποιο βαθμό θα μπορούσε να αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά”.
Με δεδομένο
- Ότι ο κ. Πρωθυπουργός επιχειρεί να οικειοποιηθεί παλαιότερες προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, ενδεικτικά, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος κατέθεσε πρόταση για σύγκληση διάσκεψης ΕΕ – κρατών Ανατολικής Μεσογείου τον Δεκέμβριο 2024 (https://syriza.gr/protasi-sokrati-famellou-gia-diethni-diaskepsi-ee-kai-kraton-anatolikis-mesogeiou-gia-syria-kai-mesanatoliko/).
- Ότι όπως τονίζει σε άρθρο του ο πρώην Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας “ο πρωθυπουργός δεν κατέθεσε αυτοβούλως την ιδέα αυτή στο ελληνικό Κοινοβούλιο, αλλά η πρωτοβουλία ανήκει στην αμερικανική κυβέρνηση και στην όψιμη επιθυμία του προέδρου Τραμπ να δείχνει επισπεύδων προς την επίλυση διεθνών διαφορών, φιλοτεχνώντας την εικόνα του παγκόσμιου ειρηνοποιού ηγέτη”, (https://www.kathimerini.gr/politics/foreign-policy/563880058/arthro-alexi-tsipra-stin-k-6-1-proypotheseis-ethnikis-stratigikis/).
- Ότι δεν πρόκειται καν για μια καινούργια πρόταση – είχε ανακινηθεί παλιότερα από την ΕΕ κατά τη θητεία του Ζοζέπ Μπορέλ στη θέση του Ύπατου Αρμοστή για θέματα Εξωτερικής πολιτικής, από τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν ενώ την έχει υιοθετήσει ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, Τ. Μπαράκ.
- Ότι ούτε ο κ. Πρωθυπουργός ούτε “πηγές του ΥΠΕΞ” έκαναν λόγο για προϋποθέσεις συμμετοχής σε αυτή τη Διάσκεψη, όπως συγκεκριμένα την αποδοχή από όλους τους συμμετέχοντες του διεθνούς Δικαίου, όπως επισήμανε στην ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, τονίζοντας συγκεκριμένα ότι “ο κ. Μητσοτάκης έκανε μια πρόχειρη εξαγγελία για να ξεφύγει από τα αδιέξοδα του, χωρίς να φροντίσει να θέσει κάποιες προϋποθέσεις για αυτή τη Διάσκεψη (π.χ. την αποδοχή από όλους τους συμμετέχοντες του διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας).
- Ότι η διμερής διαφορά της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας καθίσταται, με την πρωτοβουλία του κ. Πρωθυπουργού περί διεθνούς διάσκεψης παράκτιων κρατών, πολυμερής με ό,τι κινδύνους μπορεί αυτό να συνεπάγεται σε βάρος των πάγιων γραμμών της ελληνικής διπλωματίας.
- Ότι σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Καθημερινή (https://www.kathimerini.gr/politics/foreign-policy/563874604/archizei-to-poker-sti-mesogeio-to-koyinteto-kai-oi-skopeloi/?ic_source=internal&ic_medium=recommendations&ic_campaign=recommendations_sidebar_right): “ο Μασάντ Μπούλος, συμπέθερος του κ. Τραμπ και διορισμένος από αυτόν ως ειδικός σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για αραβικές και αφρικανικές υποθέσεις, φαίνεται να έχει αναλάβει πρωτοβουλία να φέρει κοντά τις τέσσερις βασικές χώρες με τις κύριες διαφορές στο πεδίο της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο”, και ότι “ο κ. Μπούλος εμφανίζεται να έχει συνομιλήσει σε διαφορετικές φάσεις με εκπροσώπους της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Λιβύης και της Αιγύπτου προκειμένου να ενθαρρύνει τις τέσσερις χώρες να επιλύσουν τις διαφορές τους”.
- Ότι έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον δραστηριοποίησης στην περιοχή εταιρίες όπως η Chevron και η Exxon Mobil.
- Ότι σύμφωνα με ΜΜΕ (https://www.efsyn.gr/politiki/exoteriki-politiki/488106_poy-odigei-i-diaskepsi-gia-tin-anat-mesogeio) υπάρχουν διαρροές από την Ουάσινγκτον, που δεν έχουν διαψευστεί επισήμως από το Ελληνικό ΥΠΕΞ, και που αφορούν αμερικανικό σχέδιο, που φέρεται να επεξεργάζεται ο σύμβουλος για ειδικές αποστολές του Ντόναλντ Τραμπ, Ρίτσαρντ Γκρενέλ,για μυστικό διάλογο Ελλάδας – Τουρκίας για λύση μέσω της διεθνούς διαιτησίας, στο ζήτημα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών και το οποίο σχέδιο πρόκειται να εφαρμοστεί με την άφιξη της νέας πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ.
- Ότι είναι δεδομένη η απευθείας γραμμή επικοινωνίας μεταξύ των προέδρων Τραμπ και Ερντογάν,
Ερωτάται ο κ. Υπουργός
- Τι προεργασία έχει κάνει για τη διασφάλιση των κόκκινων γραμμών και των εθνικών συμφερόντων στη Διάσκεψη, αποτρέποντας τη δημιουργία σε βάρος της χώρας μας τετελεσμένων;
- Πρόκειται για πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης ή είναι προϊόν, μεταξύ άλλων, των συζητήσεων στις μυστικές συναντήσεις στη Γενεύη μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας που, σύμφωνα με ελληνικά ΜΜΕ, διεξήχθησαν “από τα τέλη του 2024 ως τα τέλη Μαρτίου, αρχές Απριλίου του 2025 και κατέληξαν σε ένα κείμενο, το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει μια βάση για συνυποσχετικό” (σχετική ερώτησή μας στις 29/8/25 https://syriza.gr/erotisi-voulefton-syriza-ps-epikindyni-mystiki-diplomatia-me-tin-tourkia-apo-ton-ypourgo-exoterikon/ );
- Ποιες ασφαλιστικές δικλείδες προβλέπει προκειμένου σε αυτή την 5μερή Διάσκεψη Παράκτιων κρατών να διασφαλιστεί η βασική θέση της Ελλάδας σύμφωνα με την οποία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας υφίσταται μία και μόνη διαφορά, αυτή της οριοθέτησης της Νησιωτικής Υφαλοκρηπίδας και της αντίστοιχης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μέσω της πλήρους εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας του ΟΗΕ και, ύστερα από σύναψη σχετικού συνυποσχετικού, μέσω προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης;
- Παραμένει δεσμευμένη η κυβέρνηση στην πάγια θέση της Ελλάδας στην προοπτική της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης αποκλειστικά και μόνο για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ με συγκεκριμένες κόκκινες γραμμές, γεγονός που αποκλείει την διαδικασία της διαιτησίας και την επίκληση της ρήτρας ευθυδικίας, όπως επιδιώκει η Τουρκία;
- Πως διασφαλίζει στο πλαίσιο αυτής της Διάσκεψης ότι σε αυτή θα μετέχει μόνον η Κυπριακή Δημοκρατία, και όχι, το νομικά ανυπόστατο τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος;
- Θα είναι προϋπόθεση συμμετοχής στη Διάσκεψη η αποδοχή από όλους τους συμμετέχοντες του διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας του ΟΗΕ (Σύμβαση του Montego Bay, 1982) ;
- Πώς θα διασφαλίσει η κυβέρνηση ότι δεν θα οδηγηθεί η Ελλάδα σε συνδιαχείριση του Αιγαίου;
- Στο πλαίσιο αυτής της Διεθνούς Διάσκεψης Παρακτίων κρατών Μεσογείου, θα είναι υποχρεωμένη η Ελλάδα πχ να ενημερώνει για την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της, πχ πόντιση καλωδίου, τα λοιπά παράκτια κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας;
Οι ερωτώσες Βουλεύτριες και οι ερωτώντες Βουλευτές
Δούρου Ειρήνη (Ρένα)
Καλαματιανός Διονύσιος
Γαβρήλος Γεώργιος
Γιαννούλης Χρήστος
Ζαμπάρας Μιλτιάδης
Κεδίκογλου Συμεών
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μπάρκας Κωνσταντίνος (Κώστας)
Παπαηλιού Γεώργιος
Τσαπανίδου Παρθένα (Πόπη)
Ψυχογιός Γεώργιος
