Ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με πρωτοβουλία της Ρ. Δούρου
Τα άτομα με αναπηρία στη χώρα μας υφίστανται ακραία και επίμονη φτωχοποίηση και περιθωριοποίηση, γεγονός που αναδεικνύει τη διεύρυνση των ανισοτήτων σε βάρος τους. Αυτό είναι το συμπέρασμα των στοιχείων του “Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας” της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (2ο Δελτίο Στατιστικής Πληροφόρησης, 2025), που φέρνουν στη Βουλή με ερώτησή τους, ύστερα από πρωτοβουλία της Ρένας Δούρου, Τομεάρχισσας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ, βουλεύτριες και βουλευτές του κόμματος.
Στην Ερώτησή τους προς τους υπουργούς Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Υγείας, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, οι βουλεύτριες και οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ θέτουν σειρά ερωτημάτων σχετικά με την ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης από την κυβέρνηση των προβλημάτων της φτώχειας, του εργασιακού αποκλεισμού, της ελλειμματικής κοινωνικής προστασίας και της αδυναμίας πρόσβασης σε ποιοτική, ολιστική, δημόσια φροντίδα υγείας και αποκατάστασης των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις.
Αναλυτικά η Ερώτηση
Προς υπουργούς:
Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας,
Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης,
Υγείας,
Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
Αθήνα 2 Οκτωβρίου 2025
Θέμα : Ακραία και επίμονη φτωχοποίηση και περιθωριοποίηση των ατόμων με αναπηρία
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του “Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας” (2ο Δελτίο Στατιστικής Πληροφόρησης, 2025, https://www.esamea.gr/el/article/akraia-epimonh-ftwxopoihsh-kai-perithwriopoihsh-twn-atomwn-me-anaphria-sthn-ellada), η φτώχεια, ο εργασιακός αποκλεισμός, η ελλειμματική κοινωνική προστασία και η πανάκριβη υγεία αποτελούν το τετράπτυχο της περιθωριοποίησης των ατόμων με αναπηρία.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το “Παρατηρητήριο” σε ότι αφορά στη φτώχεια, το 2024, 1 στους 2 πολίτες με αναπηρία (16-64 ετών) ζουν σε συνθήκες φτώχειας ή/και κοινωνικού αποκλεισμού, δεύτερη χειρότερη θέση στην Ε.Ε. (με ελάχιστή διαφορά της τάξεως του 0,1 από την Βουλγαρία). Οι 3 στους 10 με αναπηρία 65+ (30,2%) ζουν πλέον σε φτώχεια ή/και κοινωνικό αποκλεισμό. Στην Ελλάδα έχουμε το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ και για άτομα με αναπηρία με ληξιπρόθεσμες οφειλές (44,5%) και για νοικοκυριά με υπερβολική επιβάρυνση από το κόστος στέγασης (33%)!
Σε ό,τι αφορά στον εργασιακό αποκλεισμό, η συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό είναι μόλις 25,3%, δεύτερη χαμηλότερη τιμή του δείκτη στην ΕΕ.
Στο θέμα της ελλειμματικής κοινωνικής προστασίας, το 2024, η Ελλάδα καταγράφει τη χαμηλότερη τιμή στην «Επίδραση των κοινωνικών μεταβιβάσεων (εξαιρουμένων των συντάξεων) στη μείωση της φτώχειας» που υπολογίστηκε σε 16,6 (ΕΕ: 34,4). Στα άτομα με αναπηρία 16-64 ετών, η μείωση της φτώχειας λόγω των κοινωνικών μεταβιβάσεων (περιλαμβανομένων και των συντάξεων), είναι μόλις 5,3 μονάδες -τελευταία θέση στην ΕΕ. Τέλος σε ό,τι αφορά την υγεία, αυτή είναι πανάκριβη καθώς η Ελλάδα έχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό ιδιωτικών πληρωμών για την υγεία στην ΕΕ: 34,3% των άμεσων δαπανών για την υγεία καλύπτονται απευθείας από την τσέπη των νοικοκυριών. Οι 8 στους 10 πολίτες με αναπηρία έχουν μειώσει βασικές δαπάνες διαβίωσης για να καλύψουν ανάγκες υγείας.
Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν τη διεύρυνση των ανισοτήτων σε βάρος του πληθυσμού με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και η επιμονή της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Όπως παρατηρεί η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) : “Οι επιπτώσεις των πολλαπλών κρίσεων, που αντιμετώπισε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει η Ελλάδα, σε συνδυασμό με τα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας, έχουν διαμορφώσει μια οριακή και επικίνδυνη κοινωνική συνθήκη, όπου μεγάλα τμήματα του πληθυσμού έχουν μαζικά περιθωριοποιηθεί και αδυνατούν πλέον, όχι μόνο να ανταπεξέλθουν στο κόστος κάλυψης βασικών αναγκών διαβίωσης, αλλά εν τέλει να συμμετέχουν στην κοινωνία”. Επισημαίνοντας ότι “επιβεβαιώνεται εδώ ο πολυδιάστατος και δομικός χαρακτήρας του φαινομένου της φτώχειας στα άτομα με αναπηρία”.
Τούτων δοθέντων,
Ερωτώνται κατ’ αρμοδιότητα οι Υπουργοί
- Μέσω ποιών συγκεκριμένων συνδυαστικών μέτρων θα υπάρξει ολοκληρωμένη μέριμνα και στήριξη των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και των οικογενειών τους;
- Θα λάβετε συγκεκριμένα μέτρα για την άμεση ενίσχυση του εισοδήματος των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις;
- Θα προχωρήσετε σε ξεκάθαρη νομοθετική προστασία της πρώτης κατοικίας για τα άτομα με αναπηρία προστατεύοντας τους από πλειστηριασμούς; Θα συμπεριληφθούν άτομα με αναπηρία σε κάθε Πρόγραμμα της Στρατηγικής Κοινωνικής Στέγασης με διακριτό τρόπο, όπως ισχύει για τους πολύτεκνους και τους τρίτεκνους;
- Θα στηρίξετε εισοδηματικά τα άτομα με αναπηρία με φορολογική ελάφρυνση με απαλλαγή από τα τεκμήρια εισοδήματος;
- Θα διευρύνετε το μέτρο απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ για άτομα με αναπηρία 50% και άνω χωρίς εισοδηματικά κριτήρια;
- Θα διασφαλίσετε την εφαρμογή θετικών μέτρων και η άρση των υφιστάμενων εμποδίων για αύξηση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία, με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις στο εργατικό δυναμικό της χώρας, μέσω Εθνικού Προγράμματος “Εγγύηση για την απασχόληση και τις δεξιότητες των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις” όπως προτείνει η Ε.Σ.Α.μεΑ;
- Θα προχωρήσετε σε άμεση διασφάλιση της ανεμπόδιστης πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία σε ποιοτική, ολιστική, δημόσια φροντίδα υγείας και αποκατάστασης, μέσα από την λήψη συγκεκριμένων μέτρων όπως : • η μείωση του ΦΠΑ στο χαμηλότερο συντελεστή για τα απαραίτητα τεχνικά βοηθήματα, • η επαναφορά του άρθρου 18 του ν. 4172/2013 που προέβλεπε μείωση φόρου από ιατρικές δαπάνες, για τα άτομα με αναπηρία, με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους, καθώς και η διεύρυνση αυτού;
Οι ερωτώσες βουλεύτριες και οι ερωτώντες βουλευτές
Δούρου Ειρήνη (Ρένα)
Βέττα Καλλιόπη
Γαβρήλος Γεώργιος
Γιαννούλης Χρήστος
Καραμέρος Γεώργιος
Κεδίκογλου Συμεών
Κόκκαλης Βασίλειος
Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Νοτοπούλου Αικατερίνη (Κατερίνα)
Παναγιωτόπουλος Ανδρέας
Παπαηλιού Γεώργιος
Παππάς Νικόλαος
Τσαπανίδου Παρθένα (Πόπη)
Ψυχογιός Γεώργιος
