Της Ρένας Δούρου, Έθνος, 8 Αυγούστου 2013
Στην τελευταία συλλογή δοκιμίων του, με τίτλο “Παράπλευρες Απώλειες” (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου), ο πολωνός κοινωνιολόγος Ζίγκμουντ Μπάουμαν αναφέρεται στη διόγκωση των κοινωνικών ανισοτήτων, που πλέον αντιμετωπίζονται με την, στρατιωτικής προέλευσης, ορολογία “παράπλευρες απώλειες”. Ως ένα είδος “αναγκαίου κακού”, δηλαδή, ενός ενδεχομένου που προβλέπεται μεν αλλά θεωρείται, από εκείνους τους φέροντες το βάρος των αποφάσεων, ότι βαραίνει λιγότερο έναντι της επίτευξης του τελικού στόχου. Ωστόσο, στο κοινωνικό πεδίο, αυτές οι “παράπλευρες απώλειες” συνιστούν μια βραδυφλεγή βόμβα, με τη μορφή, π.χ., τεράστιας ανεργίας των νέων.
Ειδικά, σε ό,τι αφορά τους τελευταίους, σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, 75 εκατομμύρια νέοι ηλικίας από 15 ως 24 ετών αναζητούν εργασία παγκοσμίως, ενώ στις χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) οι νέοι που αναζητούν δουλειά έχουν αυξηθεί κατά 1/3 σε σχέση με το 2007. Στη δυτική Ευρώπη, 8 εκατομμύρια νέοι δεν έχουν δουλειά και βρίσκονται εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας, ενώ στην Ε.Ε. 6 εκατομμύρια νέοι κάτω των 25 ετών αναζητούν μάταια εργασία. Οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου κτυπούν “κόκκινο”: έξι στους δέκα νέους στη χώρα μας είναι χωρίς δουλειά, ένας στους δύο στην Ισπανία, 43% στην Πορτογαλία, 39% στην Ιταλία, 33% στην Κύπρο, ενώ και στη Γαλλία το ποσοστό των ανέργων νέων ανέρχεται στο διόλου ευκαταφρόνητο 26.5%…
Οι αμείλικτοι αυτοί αριθμοί δεν αποτυπώνουν μόνο την παταγώδη αποτυχία της συνταγής της λιτότητας . Σηματοδοτούν αυτό που ίσως και με μια δόση ρομαντισμού, ονομάζουμε “χαμένη γενιά”. Ωστόσο κανείς από την ηγεσία της ΕΕ σήμερα μοιάζει να εξεγείρεται απέναντι σε αυτή την εξέλιξη. Αντίθετα μοιάζουν να τη θεωρούν “αναγκαίο κακό” …
Σε πρόσφατη ανάλυσή του (Μάιος, 2013), ο “Εκόνομιστ” (που δεν διακρίνεται για αριστερές τάσεις), υπογράμμιζε τον “εφιαλτικό” χαρακτήρα του φαινομένου λόγω των διαστάσεων και των αλυσιδωτών συνεπειών του ακόμη κι όταν κάποια στιγμή οι νέοι βρουν δουλειά: χαμηλότεροι μισθοί εξαιτίας μικρότερης εμπειρίας λόγω “κινητικότητας” σε μη σταθερές θέσεις εργασίας και βέβαια το φάσμα της ανεργίας πάντα παρόν…
Με τις όποιες προστατευτικές δικλείδες έναντι ενός “αναγκαίου κακού” στο όνομα μιας άνεργης ανάπτυξης, να καταρρέουν η μια μετά από την άλλη, η προσέγγιση του Μπάουμαν επαληθεύεται με συγκλονιστικό τρόπο. Βιώνουμε σήμερα την απόλυτη έκρηξη των ανισοτήτων που θεωρεί ξεπερασμένο το κοινωνικό κράτος και την ανεργία των νέων “παράπλευρη απώλεια”… Καλωσήλθατε στον 19ο αιώνα…
