Της Ρένας Δούρου
«Ποιος έχει τα πρωτεία του λόγου: οι Πολιτικοί ή οι Δημοσιογράφοι»
Εκδόσεις Το Πέρασμα
Μια συζήτηση που από τις πρώτες στιχομυθίες αφήνει να φανούν τα στρατόπεδα επιχειρήματος και σκέψης που φτιάχνουν οι ομοτράπεζοι για το τι πραγματικά συμβαίνει με τα πρωτεία του λόγου.
Πολύ γρήγορα όμως διαφαίνεται η πολυπλοκότητα της σημερινής πολιτικής συγκυρίας στη χώρα που λέγεται Ελλάδα και η οποία ξαναστοιχίζει τους συνομιλητές σε διαφορετική διάταξη για το τι έφταιξε και όλα δείχνουν ότι σήμερα τα πρωτεία του λόγου τα έχουν οι δημοσιογράφοι.
Κι αν η συζήτηση αρκετές στιγμές τείνει να ξεφεύγει του αρχικού ερωτήματος που ο ένας εκ των συζητητών φροντίζει να θέτει συχνά πυκνά προκειμένου να επαναοριοθετήσει τη κουβέντα, είναι εκεί στο εύκολα διαφαινόμενο ως περιθώριο της κουβέντας που περιγράφεται το σύνθετο αυτής της αέναης μάχης για την ηγεμονία στο δημόσιο λόγο. Τα «συστήματα» και οι παρέες, τα επιχειρηματικά συμφέροντα και οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι, οι γραφιάδες των μονόστηλων και των ρεπορτάζ υπουργείων με τους τηλεαστέρες των δελτίων ειδήσεων των οκτώ, ο ανταγωνισμός και το αίσθημα της φιλαλληλίας, ο ιδιώτης-πολίτης και ο «λαός», οι μπλόγκερς και οι παραδοσιακές κοινωνικοπολιτικές παρεμβάσεις, τα reality και οι ενημερωτικές εκπομπές αναμετρούν τη δύναμη και την επιρροή τους στη διαμόρφωση του δημόσιου σκηνικού.
Μια συζήτηση για το δημοσιογραφικό λόγο -σχεδόν θρησκευτικό -που ερμηνεύει τον επίπεδο κόσμο όλων να παράγει μαζική ενημέρωση προς κατανάλωση αλλά και να καθίσταται ο ίδιος προϊόν μαζί με τα DVD και τις κατσαρόλες. Να δημιουργεί έναν αμείλικτο χρόνο για την εκφορά πολιτικού λόγου που φθίνει μέσα στον μανιχαϊσμό που αρχικά φαινόταν ως η μόνη οδός επιβίωσης στα τρίλεπτα των τηλεπαραθύρων, όπου οι πολιτικοί καταντούν σχολιαστές και οι δημοσιογράφοι διατυπώνουν προτάσεις.
Μα το ανάθεμα για τον εντυπωσιασμό, τα σκάνδαλα, τον τηλεοπτικό εξευτελισμό της ελληνικής δημοκρατίας δεν είναι αυτό που επιζητά η συγκεκριμένη συνεύρεση, δεν κινητοποιεί κανέναν από τους συνομιλητές αλλά ούτε τολμάμε να υποθέσουμε και τους πιθανούς αναγνώστες της συζήτησης. Εάν τα πρωτεία του λόγου βρέθηκαν στα χέρια δημοσιογραφούντων, περισσεύουν οι ευχές για την «επαναπολιτικοποίηση» [sic] του πολιτικού λόγου. Μια κρίση εμπιστοσύνης προς τον ανυπόληπτο δημοσιογραφικό λόγο και τον κενό περιεχομένου πολιτικό απαιτεί λύση, κανόνες και όχι ηθικολογία και οιμωγές. Απαιτεί αρχικά λόγο ουσιώδη και όλα δείχνουν ότι απαιτεί και πολύ χρόνο.
